(…) Η πρώτη λειτουργία του τύπου είναι η πληροφόρηση, δηλαδή
όχι µόνο η µετάδοση, η ερµηνεία και το σχόλιο των γεγονότων
µεγάλης και µικρής επικαιρότητας, αλλά επιπλέον η έκφραση
είναι καταρχάς απεριόριστο, αλλά στην πραγµατικότητα
σηµαντικά στενό, πρώτον λόγω της περιέργειας του κοινού, που
δεν κατανέµεται εξίσου σε όλα τα θέµατα της ζωής του κόσµου,
αλλά επίσης λόγω της ίδιας της φύσης της δηµοσιογραφίας, η
οποία για πολλούς παραµένει ακόµη περιγραφική του
επιφανειακού, του γραφικού, του τυχαίου.
Ο τύπος προσφέρει, επίσης, πολλές πρακτικές υπηρεσίες στους
αναγνώστες του, βοηθώντας τους να κατανέµουν καλύτερα το
χρόνο τους, διευκολύνοντας τις πολυάριθµες διαδικασίες της
καθηµερινής ζωής, συµβουλεύοντάς τους στην ατοµική τους
δραστηριότητα. Αυτός ο ρόλος της πληροφορίας είναι βασικός σε
µια κοινωνία όπου οι συνθήκες της ζωής καθιστούν συνεχώς πιο
περίπλοκες τις σχέσεις του ατόµου µε τον κοινωνικό περίγυρο.
Αυτός ο ρόλος διασφαλίζεται από τις στήλες του τύπου:
προγράµµατα θεαµάτων, διάφορα ωράρια, µετεωρολογία,
ωροσκόπια, κοσµική στήλη και από τα διάφορα χρονικά µε
συµβουλές. Κατά µια έννοια, επίσης, από τις µικρές αγγελίες και
µερικές φορές από τη διαφήµιση.
Η ψυχαγωγία είναι η τρίτη από τις µεγάλες ιδιότητες του τύπου.
Από τη φύση της ήδη η ανάγνωση είναι µια πράξη ψυχαγωγίας:
έτσι, η έρευνα σχετικά µε την απήχηση δέκα µεγάλων γαλλικών
περιφερειακών φύλλων δείχνει ότι 90% των αναγνωστών
θεωρούν την ανάγνωση της εφηµερίδας τους σαν µια ευκαιρία
για ανάπαυλα. Με τις στήλες των παιχνιδιών ή αναγνωσµάτων
(µυθιστορήµατα σε συνέχειες και κόµικς, εξωτικά ρεπορτάζ,
διηγήσεις και ροµαντικές ιστορίες), καθώς επίσης και µε την ηχώ
των γεγονότων, δηλαδή µε τα διάφορα, ο τύπος επιδιώκει άµεσα
την ψυχαγωγία του αναγνώστη του.
Η ανάγνωση του τύπου βοηθάει, επίσης, στην ενσωµάτωση του
ατόµου στο κοινωνικό σώµα. Η ανάγνωση της εφηµερίδας είναι
ένα είδος διαλόγου µε τον κόσµο. Επιτρέπει στους αναγνώστες
της την καλύτερη τοποθέτησή τους στο τοπικό, περιφερειακό ή
εθνικό περιβάλλον. Ενισχύει την προσάρτησή τους στον
επαγγελµατικό χώρο ή στις διάφορες ιδεολογικές ή πνευµατικές
κοινότητες. Έτσι, παράγοντες καθοριστικοί της πολιτικής ζωής
των εθνών, παράγοντες αποφασιστικοί της κοινωνικοποίησης των
ατόµων και όργανα απαραίτητα για τη µετάδοση των ειδήσεων
και των ιδεών, οι εφηµερίδες και ο τύπος εκπληρώνουν µια
πραγµατική δηµόσια υπηρεσία, που σπάζει την αποµόνωση των
ατόµων και τα παρακινεί να συµµετέχουν στις διάφορες
κοινωνικές δραστηριότητες. Ρητά ή µε έµµεσο τρόπο, ο τύπος σε
όλες τις χώρες και κάτω από όλα τα καθεστώτα, µέσω των
διαφόρων οργάνων του, µεταδίδει στην κοινή γνώµη τις ηθικές,
πολιτιστικές και πολιτικές αξίες που ενισχύουν την εθνική συνοχή
και την εδραίωση της κοινωνικής ειρήνης.
Ο τύπος παίζει, επίσης, έναν ουσιαστικό πολιτικό ρόλο: έργο του
είναι η πληροφόρηση των πολιτών πάνω στα µεγάλα προβλήµατα
της επικαιρότητας και η έκθεση λύσεων που τους προτείνουν τα
κόµµατα και οι κοινωνικές οµάδες έτσι, ώστε να διαφωτίζει τις
πολιτικές τους επιλογές και τις γνώµες τους. Στις χώρες µε
αυταρχικό καθεστώς, αυτή η πράξη βρίσκεται εξ ολοκλήρου στην
υπηρεσία της κρατούσας αρχής: οι εφηµερίδες δε διαθέτουν
καµία αυτονοµία και οι δηµοσιογράφοι είναι µάλλον
υπαλληλοποιηµένοι. Στα πλουραλιστικά πολιτικά καθεστώτα, ο
τύπος περιβάλλεται από την «τέταρτη εξουσία»: οφείλει να
επιβλέπει την οµαλή λειτουργία των τριών άλλων, να καταγγέλλει
τις αυθαιρεσίες τους, να διαφωτίζει για τις αποφάσεις τους,
εκφράζοντας τις γνώµες και τις επιθυµίες των διάφορων
κοινωνικών οµάδων: αυτή η περίπλοκη ιδιότητα του ελέγχου και
της κριτικής, της διεύρυνσης των συζητήσεων ιδεών ή της
µεσολάβησης σε συγκρούσεις συµφερόντων προϋποθέτει
προφανώς την ανεξαρτησία αυτής της «αντιεξουσίας» σ’ όλα τα
όργανά της, καθώς και την ελευθερία έκφρασής τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου